Bewustzijn

De drie meest gestelde vragen over Bewustzijn

Bewustzijn, je hebt de term vast wel eens voorbij horen komen. Op internet is er veel informatie over terug te vinden, maar wat is het en hoe ontstaat het.

Op deze pagina vind je antwoord op drie vragen die de kern van wat bewustzijn is raken:, hoe het ontstaat, en hoe het ons dagelijks leven beïnvloedt.

  • Wat is het?
  • Hoe ontstaat het?
  • Wat is het verschil tussen bewust vs onbewust en hoe beïnvloed dat je dagelijkse leven?

Veel gebruikte termen

Tevens vind je op deze pagina een overzicht van de veel gebruikte termen en antwoorden op nog veel meer vragen met betrekking tot Bewustzijn.

Artikelen

Vervolgens staan onder de veel gebruikte termen, artikelen die gerelateerd zijn aan dit onderwerp.  
Vraag en Antwoord

Vraag en antwoord

Wat is bewustzijn?

Bewustzijn wordt vaak omschreven als het vermogen om je omgeving, gedachten, gevoelens en jezelf te ervaren en te observeren. Het is het besef van je eigen bestaan als mens en de wereld om je heen. Bewustzijn omvat zowel waaktoestand als zelfbewustzijn. 

In therapie, en vaak ook in coaching, gaat ontwikkeling van bewustzijn altijd samen met begrip over het verschil tussen je bewust- en onbewust zijn. 

Hoe ontstaat bewustzijn?

Dit is een fundamentele vraag binnen de neurowetenschappen en filosofie. Wetenschappers en filosofen proberen te begrijpen hoe bewustzijn voortkomt uit de activiteit van de hersenen. Er zijn verschillende theorieën over, waaronder de gedachte dat bewustzijn ontstaat door de interactie van neuronen in bepaalde delen van de hersenen. Het exacte mechanisme blijft een van de grootste mysteries in de wetenschap. 

In een artikel gepubliceerd door de Universiteit van Utrecht staat hier het volgende over:

‘De ervaring van het bewustzijn lijkt eerder tot stand te komen door een samenspel van veel verschillende gebieden in de hersenen. Bewustzijn lijkt tot stand te komen via emergentie. Op het niveau van een enkele hersencel is bewustzijn niet waar te nemen, maar op het niveau van het hele brein wel.’

Mocht het het interessant vinden, dan is het hele artikel via deze link te lezen. 

Wat is het verschil tussen bewust en onbewust?

Deze vraag gaat over het onderscheid tussen wat we ons actief bewust zijn en wat onbewust gebeurt.

Bewuste processen zijn die processen waar we actief aandacht aan besteden. Hierbij kun je denken aan koken, het repareren van een fietsband of het maken van keuzes. Wij weten op zo’n moment wat we doen en kennen onze waarheid.

Onbewuste processen zijn automatische functies zoals reflexen of handelingen aangestuurd door je autonome zenuwstelsel (je hartslag, ademhaling, spijsvertering enz.) Ook overtuigingen en herinneringen waar je je niet bewust van bent, beïnvloeden onbewust de richting van je aandacht en handelen. Je herinnert je vast een moment waarop je fel of geëmotioneerd reageerde, zonder dat je kon beredeneren waarom. 

In het innerlijk kind werk besteden we ruim aandacht aan deze onbewuste psychologische processen, die voor een belangrijk deel bepalen wat je denkt, zegt, doet of voelt.  

Veel gebruikte termen in het Innerlijk Kind Werk

Toelichting op veelgebruikte termen

Onderstaand vind je een toelichting op veel gebruikte termen wanneer we spreken over bewustzijn. Deze termen helpen om de complexe aard van bewustzijn beter te begrijpen en te bespreken, of je nu praat over de wetenschap, filosofie of psychologie van bewustzijn. De termen staan op alfabetische volgorde. 

Altered States of Consciousness (Veranderde Bewustzijnstoestanden)

Toestanden waarin het normale, waakzame bewustzijn verandert. Dit kan door bijvoorbeeld meditatie, hypnose, drugs of slaap. Deze toestanden kunnen leiden tot andere ervaringen van tijd, ruimte en zelf.

Bewustzijn

wordt vaak omschreven als het vermogen om je omgeving, gedachten, gevoelens en jezelf te ervaren en te observeren. Het is het besef van je eigen bestaan als mens en de wereld om je heen. Bewustzijn omvat zowel waaktoestand als zelfbewustzijn. 

Bewustzijnsschommelingen

Veranderingen in het niveau of de kwaliteit van het bewustzijn gedurende de dag, zoals van waken naar dromen of van volledig bewust naar gedeeltelijk bewust.

Bewuste Intentionaliteit

Het vermogen van het bewustzijn om gericht te zijn op een specifiek object, gedachte of doel. Dit concept benadrukt de gerichte en doelbewuste aard van veel bewuste ervaringen.

Collectief Onbewuste 

Een concept uit de psychologie van Carl Gustav Jung dat verwijst naar een deel van de onbewuste geest dat wordt gedeeld door alle mensen. In dit deel zijn volgens hem archetypen en universele ervaringen opgeslagen die de mens als soort heeft geërfd uit zijn verleden, een verleden dat zowel dierlijke als menselijke voorouders omvat.

Dromen

Een reeks gedachten, beelden en sensaties die zich voordoen in de geest tijdens de slaap. Dromen zijn een vorm van bewustzijn die plaatsvindt in een veranderde staat van bewustzijn.

Dualisme

Een filosofisch concept dat stelt dat de geest (bewustzijn) en het lichaam (materie) twee verschillende en gescheiden entiteiten zijn. Dualisme staat tegenover het materialisme, dat stelt dat bewustzijn een product is van fysieke processen in de hersenen.

Flow

De psychologische betekenis van flow is een mentale staat waarin iemand volledig opgaat in een activiteit. Hierbij lijkt tijd te verdwijnen en bevindt de persoon zich op een zeer geconcentreerd en productief niveau. Flow kan worden gezien als een optimale staat van bewustzijn.

Introspectie

Het proces van zelfonderzoek of het nadenken over je eigen gedachten, gevoelens en mentale toestanden. Introspectie is een manier om bewustzijn en zelfbewustzijn te onderzoeken.

Mindfulness

vertaalt vanuit het Engels betekent: opmerkzaamheid. Het is een staat van bewustzijn waarbij je je volledig bewust bent van het huidige moment, zonder oordeel.

Neurale Correlaten van Bewustzijn (NCC)

Specifieke patronen van hersenactiviteit die geassocieerd worden met bewuste ervaringen. Onderzoekers proberen te begrijpen welke neurale mechanismen betrokken zijn bij verschillende vormen van bewustzijn.

Neuroplasticiteit

Het vermogen van de hersenen om zichzelf te reorganiseren door nieuwe verbindingen tussen neuronen te vormen. Hierdoor is het mogelijk om je steeds weer aan te passen aan je omgeving en te blijven leren. Meer hierover kun je lezen op de site van de Hersenstichting.

Neuroplasticiteit speelt een belangrijke rol in hoe bewustzijn zich ontwikkelt en verandert.

Onbewust

De staat of processen die buiten je bewuste waarneming plaatsvinden. Dit omvat naast automatische lichaamsfuncties, ook gedachten en herinneringen die niet direct toegankelijk zijn voor je bewuste geest.

Onderbewustzijn (Subconscious)

Een laag van de geest waar onbewuste gedachten, herinneringen en impulsen worden opgeslagen. Het onderbewustzijn beïnvloedt gedrag en emoties, vaak zonder dat je je ervan bewust bent.

Permanente Vegetatieve Toestand (PVS)

Een klinische toestand waarin een persoon wakker lijkt, maar geen tekenen van bewuste waarneming of reactie vertoont. Dit roept vragen op over de aard van bewustzijn en hersenfunctie.

Slaapbewustzijn

De specifieke vormen van bewustzijn die optreden tijdens de slaap, inclusief dromen en de verschillende slaapfasen (zoals REM-slaap en diepe slaap).

Subconscious (Onderbewustzijn)

Een laag van de geest waar onbewuste gedachten, herinneringen en impulsen worden opgeslagen. Het onderbewustzijn beïnvloedt gedrag en emoties, vaak zonder dat je je ervan bewust bent.

Qualia

worden in de filosofie van de geest gedefinieerd als individuele gevallen van subjectieve, bewuste ervaring. Het zijn kwalitatieve eigenschappen van de waarneming en bewustzijn, bijvoorbeeld smaak en kleur.

Qualia zijn moeilijk te meten of te verklaren door objectieve wetenschappelijke middelen.

Waaktoestand

De toestand waarin je alert en bewust bent van de externe omgeving en interne ervaringen. Dit is het tegenovergestelde van slaap of bewusteloosheid.

Zelfbewustzijn

Het besef van jezelf als een afzonderlijke entiteit, met eigen gedachten, gevoelens en ervaringen. Zelfbewustzijn is een hoger niveau van bewustzijn waarbij je over jezelf kunt reflecteren en je eigen gedrag kunt evalueren.

Hier lees je artikelen

Artikelen over Bewustzijn

Op het moment dat ik de tijd heb genomen om te schrijven over bewustzijn, plaats ik het artikel hier. Wanneer je je onderaan deze pagina inschrijft voor mijn nieuwsbrief, ontvang je hier bericht over. 

Weg verleden, ik wil blij zijn

Weg met dat verleden, ik wil vooruit!

‘Ik wil geen aandacht schenken aan het verleden. Ik wil genieten van de mooie dingen.’
Met deze opmerking kwam ze binnen. Ze had er genoeg van, van al die negativiteit en vond het de hoogte tijd om te gaan genieten. Ze

Lees verder »

Zoeken naar de zin van het leven

Eindeloos in rondjes blijven draaien, van alles aanpakken om je leven meer zin te geven en toch komt het elke keer weer op hetzelfde neer op dezelfde vraag: ‘Wat is de zin van mijn leven?’

Lees verder »

Gratis online training

Herstel de verbinding met jezelf

Laat je inspireren en ervaar wat de taal van je lichaam, psyche en energie jou te vertellen hebben. Vul hieronder je gegevens in en ontvang direct gratis deze online training!