Bewustzijn, je hebt de term vast wel eens voorbij horen komen. Op internet is er veel informatie over terug te vinden, maar wat is het en hoe ontstaat het.
Op deze pagina vind je antwoord op drie vragen die de kern van wat bewustzijn is raken:, hoe het ontstaat, en hoe het ons dagelijks leven beïnvloedt.
Tevens vind je op deze pagina een overzicht van de veel gebruikte termen en antwoorden op nog veel meer vragen met betrekking tot Bewustzijn.
Bewustzijn wordt vaak omschreven als het vermogen om je omgeving, gedachten, gevoelens en jezelf te ervaren en te observeren. Het is het besef van je eigen bestaan als mens en de wereld om je heen. Bewustzijn omvat zowel waaktoestand als zelfbewustzijn.
In therapie, en vaak ook in coaching, gaat ontwikkeling van bewustzijn altijd samen met begrip over het verschil tussen je bewust- en onbewust zijn.
Dit is een fundamentele vraag binnen de neurowetenschappen en filosofie. Wetenschappers en filosofen proberen te begrijpen hoe bewustzijn voortkomt uit de activiteit van de hersenen. Er zijn verschillende theorieën over, waaronder de gedachte dat bewustzijn ontstaat door de interactie van neuronen in bepaalde delen van de hersenen. Het exacte mechanisme blijft een van de grootste mysteries in de wetenschap.
In een artikel gepubliceerd door de Universiteit van Utrecht staat hier het volgende over:
‘De ervaring van het bewustzijn lijkt eerder tot stand te komen door een samenspel van veel verschillende gebieden in de hersenen. Bewustzijn lijkt tot stand te komen via emergentie. Op het niveau van een enkele hersencel is bewustzijn niet waar te nemen, maar op het niveau van het hele brein wel.’
Mocht het het interessant vinden, dan is het hele artikel via deze link te lezen.
Deze vraag gaat over het onderscheid tussen wat we ons actief bewust zijn en wat onbewust gebeurt.
Bewuste processen zijn die processen waar we actief aandacht aan besteden. Hierbij kun je denken aan koken, het repareren van een fietsband of het maken van keuzes. Wij weten op zo’n moment wat we doen en kennen onze waarheid.
Onbewuste processen zijn automatische functies zoals reflexen of handelingen aangestuurd door je autonome zenuwstelsel (je hartslag, ademhaling, spijsvertering enz.) Ook overtuigingen en herinneringen waar je je niet bewust van bent, beïnvloeden onbewust de richting van je aandacht en handelen. Je herinnert je vast een moment waarop je fel of geëmotioneerd reageerde, zonder dat je kon beredeneren waarom.
In het innerlijk kind werk besteden we ruim aandacht aan deze onbewuste psychologische processen, die voor een belangrijk deel bepalen wat je denkt, zegt, doet of voelt.
Onderstaand vind je een toelichting op veel gebruikte termen wanneer we spreken over bewustzijn. Deze termen helpen om de complexe aard van bewustzijn beter te begrijpen en te bespreken, of je nu praat over de wetenschap, filosofie of psychologie van bewustzijn. De termen staan op alfabetische volgorde.
Toestanden waarin het normale, waakzame bewustzijn verandert. Dit kan door bijvoorbeeld meditatie, hypnose, drugs of slaap. Deze toestanden kunnen leiden tot andere ervaringen van tijd, ruimte en zelf.
wordt vaak omschreven als het vermogen om je omgeving, gedachten, gevoelens en jezelf te ervaren en te observeren. Het is het besef van je eigen bestaan als mens en de wereld om je heen. Bewustzijn omvat zowel waaktoestand als zelfbewustzijn.
Veranderingen in het niveau of de kwaliteit van het bewustzijn gedurende de dag, zoals van waken naar dromen of van volledig bewust naar gedeeltelijk bewust.
Het vermogen van het bewustzijn om gericht te zijn op een specifiek object, gedachte of doel. Dit concept benadrukt de gerichte en doelbewuste aard van veel bewuste ervaringen.
Volgens Brentano is ons bewustzijn nooit leeg, maar altijd ergens op gericht.
Er is sprake van Cognitieve Dissonantie wanneer iemand mentaal ongemak of een vervelend gevoel ervaart, wanneer de persoon iets ziet, doet of denkt dat in strijd is met zijn of haar eigen overtuigingen of waarden.
Dit kan leiden tot veranderingen in bewustzijn of gedrag om de dissonantie te verminderen.
Een concept uit de psychologie van Carl Gustav Jung dat verwijst naar een deel van de onbewuste geest dat wordt gedeeld door alle mensen. In dit deel zijn volgens hem archetypen en universele ervaringen opgeslagen die de mens als soort heeft geërfd uit zijn verleden, een verleden dat zowel dierlijke als menselijke voorouders omvat.
Een reeks gedachten, beelden en sensaties die zich voordoen in de geest tijdens de slaap. Dromen zijn een vorm van bewustzijn die plaatsvindt in een veranderde staat van bewustzijn.
Een filosofisch concept dat stelt dat de geest (bewustzijn) en het lichaam (materie) twee verschillende en gescheiden entiteiten zijn. Dualisme staat tegenover het materialisme, dat stelt dat bewustzijn een product is van fysieke processen in de hersenen.
De psychologische betekenis van flow is een mentale staat waarin iemand volledig opgaat in een activiteit. Hierbij lijkt tijd te verdwijnen en bevindt de persoon zich op een zeer geconcentreerd en productief niveau. Flow kan worden gezien als een optimale staat van bewustzijn.
Het proces van zelfonderzoek of het nadenken over je eigen gedachten, gevoelens en mentale toestanden. Introspectie is een manier om bewustzijn en zelfbewustzijn te onderzoeken.
vertaalt vanuit het Engels betekent: opmerkzaamheid. Het is een staat van bewustzijn waarbij je je volledig bewust bent van het huidige moment, zonder oordeel.
Mindfulness en het beoefenen ervan helpt je om gedachten, gevoelens en sensaties in het hier en nu bewust te gaan ervaren.
Specifieke patronen van hersenactiviteit die geassocieerd worden met bewuste ervaringen. Onderzoekers proberen te begrijpen welke neurale mechanismen betrokken zijn bij verschillende vormen van bewustzijn.
Het vermogen van de hersenen om zichzelf te reorganiseren door nieuwe verbindingen tussen neuronen te vormen. Hierdoor is het mogelijk om je steeds weer aan te passen aan je omgeving en te blijven leren. Meer hierover kun je lezen op de site van de Hersenstichting.
Neuroplasticiteit speelt een belangrijke rol in hoe bewustzijn zich ontwikkelt en verandert.
De staat of processen die buiten je bewuste waarneming plaatsvinden. Dit omvat naast automatische lichaamsfuncties, ook gedachten en herinneringen die niet direct toegankelijk zijn voor je bewuste geest.
Een laag van de geest waar onbewuste gedachten, herinneringen en impulsen worden opgeslagen. Het onderbewustzijn beïnvloedt gedrag en emoties, vaak zonder dat je je ervan bewust bent.
Een klinische toestand waarin een persoon wakker lijkt, maar geen tekenen van bewuste waarneming of reactie vertoont. Dit roept vragen op over de aard van bewustzijn en hersenfunctie.
De specifieke vormen van bewustzijn die optreden tijdens de slaap, inclusief dromen en de verschillende slaapfasen (zoals REM-slaap en diepe slaap).
Een laag van de geest waar onbewuste gedachten, herinneringen en impulsen worden opgeslagen. Het onderbewustzijn beïnvloedt gedrag en emoties, vaak zonder dat je je ervan bewust bent.
worden in de filosofie van de geest gedefinieerd als individuele gevallen van subjectieve, bewuste ervaring. Het zijn kwalitatieve eigenschappen van de waarneming en bewustzijn, bijvoorbeeld smaak en kleur.
Qualia zijn moeilijk te meten of te verklaren door objectieve wetenschappelijke middelen.
De toestand waarin je alert en bewust bent van de externe omgeving en interne ervaringen. Dit is het tegenovergestelde van slaap of bewusteloosheid.
Het besef van jezelf als een afzonderlijke entiteit, met eigen gedachten, gevoelens en ervaringen. Zelfbewustzijn is een hoger niveau van bewustzijn waarbij je over jezelf kunt reflecteren en je eigen gedrag kunt evalueren.
Op het moment dat ik de tijd heb genomen om te schrijven over bewustzijn, plaats ik het artikel hier. Wanneer je je onderaan deze pagina inschrijft voor mijn nieuwsbrief, ontvang je hier bericht over.
Je kent het vast: Zo’n gesprek waar je helemaal op leeg loopt en jezelf vervolgens afvraagt hoe je in vredesnaam in die situatie terecht bent gekomen.
Het kan dan zomaar zo zijn dat je een gesprek hebt gevoerd waar een onderstroom in aanwezig was. Een onzichtbare, onhoorbare, maar o zo voelbare stroom.
Jouw lichaam is het anker, dat spiritualiteit nodig heeft om tot leven te kunnen komen. Zonder dit anker, blijf je zweven en mis je de grond onder jouw bestaan.
Eindeloos in rondjes blijven draaien, van alles aanpakken om je leven meer zin te geven en toch komt het elke keer weer op hetzelfde neer op dezelfde vraag: ‘Wat is de zin van mijn leven?’
Innerlijk kindwerk vormt samen met lichaamswerk de basis van de lichaamsgerichte therapeutische sessies die ik geef. Elke keer weer zie ik, dat door op een liefdevolle manier te werken met de metafoor van het innerlijke kind, de mogelijkheid ontstaat om onbewuste drijfveren achter patronen en gedragingen in het bewustzijn te brengen.
Laat je inspireren. Zodat ook jij, jouw verlangen kan gaan leven!
